Cân nặng không hợp lý, dù là thừa cân hay thiếu cân, đều gây tác động xấu đến sức khỏe. Chỉ số BMI là cách đánh giá cân nặng phổ biến, với người châu Á, BMI 18,5-22,9 là bình thường. Thừa cân tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh nguy hiểm như tim mạch, đái tháo đường và ung thư. Thiếu cân gây suy dinh dưỡng, loãng xương và yếu đuối. Để duy trì cân nặng lành mạnh, cần ăn uống cân đối, vận động, quản lý căng thẳng và khám sức khỏe định kỳ.
Tác hại của cân nặng bất hợp lý
Cân nặng không phù hợp, dù là thừa cân, béo phì hay thiếu cân đều có thể gây ra những tác động xấu đến sức khỏe. Theo chuyên gia, việc duy trì cân nặng trong khoảng khỏe mạnh sẽ tạo nền tảng cho các cơ quan trong cơ thể hoạt động tốt.
Chỉ số BMI là thước đo đánh giá cân nặng theo tuổi
Chỉ số BMI (Body Mass Index) là thước đo phổ biến để xác định cân nặng có nằm trong giới hạn bình thường hay không. Với người châu Á, BMI từ 18,5-22,9 được coi là bình thường. BMI từ 23,0-24,9 là thừa cân, còn từ 25,0 trở lên là béo phì.
Nguyên nhân dẫn đến cân nặng bất hợp lý
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân, béo phì thường do chế độ ăn không lành mạnh, ít vận động, di truyền, rối loạn nội tiết, căng thẳng hay thiếu ngủ. Trong khi đó, nguyên nhân chính khiến cơ thể bị thiếu cân là do dinh dưỡng không đủ hoặc mắc các bệnh như ung thư, lao, rối loạn ăn uống.
Hậu quả của béo phì
Khi cơ thể bị thừa cân, béo phì, đặc biệt là béo bụng, sẽ kéo theo nhiều biến chứng nghiêm trọng như sau:
– Tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường: Mỡ thừa tiết ra các chất gây viêm, làm cơ thể kháng insulin và rối loạn quá trình chuyển hóa glucoso, dẫn đến tăng đường huyết.
– Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch: BMI càng cao thì huyết áp, cholesterol LDL, triglyceride càng tăng, gây tổn thương mạch máu và nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
– Tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư: Béo bụng làm tăng nguy cơ ung thư vú, đại trực tràng, tử cung, thận… do sự rối loạn nội tiết và quá trình trao đổi chất.
– Tác động xấu đến tâm lý và chất lượng cuộc sống: Dễ mắc các vấn đề về trầm cảm, lo âu do mặc cảm về ngoại hình. Giảm khả năng vận động và hoạt động.
– Ảnh hưởng đến xương khớp, gân cơ: Tăng áp lực lên khớp gối, khớp háng, cột sống, dễ dẫn tới viêm khớp và thoái hóa khớp.
– Làm tăng nguy cơ các bệnh hô hấp như hen suyễn, ngưng thở khi ngủ do ức chế chức năng phổi.
– Tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ và các rối loạn chức năng não bộ khác.
– Rối loạn chức năng gan, thận do tích tụ mỡ trong gan, thận gây viêm nhiễm.
Hậu quả của tình trạng thiếu cân
Ngược lại, tình trạng thiếu cân cũng đem lại nhiều hệ quả xấu cho sức khỏe:
– Suy dinh dưỡng: Do không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết sẽ dẫn tới tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu máu, mệt mỏi, ốm yếu.
– Tăng nguy cơ loãng xương: Thiếu cân làm giảm độ dày và mật độ xương, dễ bị gãy xương.
– Da, tóc và móng dễ bị yếu, khô và hư hại do thiếu hụt các vi chất.
– Giảm sức đề kháng, dễ mắc các bệnh truyền nhiễm.
– Rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn và khả năng sinh sản ở nữ giới.
– Giảm khả năng tập trung và làm việc hiệu quả do thường xuyên cảm thấy mệt mỏi.
Như vậy, cân nặng quá thấp hoặc quá cao so với chuẩn đều có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Do đó, việc duy trì cân nặng trong khoảng lành mạnh (BMI 18,5-22,9 đối với người châu Á) là vô cùng quan trọng.
Để có được cân nặng theo tuổi phù hợp, mọi người cần:
– Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, cân bằng các nhóm chất dinh dưỡng. Hạn chế đường, béo và tinh bột, tăng cường rau xanh, hoa quả, chất xơ.
– Tập luyện thể dục thể thao đều đặn, phù hợp khả năng và sức khỏe của bản thân.
– Quản lý cân nặng lành mạnh, tránh áp lực về cân nặng. Không nên áp dụng các chế độ ăn kiêng cực đoan.
– Khám sức khỏe định kỳ, thăm khám chuyên khoa nếu nghi ngờ mắc các bệnh lý ảnh hưởng tới cân nặng.
– Xây dựng lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc, quản lý căng thẳng tốt.
– Uống đủ nước mỗi ngày, ít nhất 2 lít nước.
Duy trì cân nặng ổn định sẽ giúp cải thiện sức khỏe tinh thần, thể chất và phòng ngừa nhiều bệnh tật nguy hiểm. Mỗi người nên xây dựng kế hoạch riêng để đạt được cân nặng theo tuổi lý tưởng dựa trên các yếu tố cá nhân như chiều cao, giới tính, tuổi tác, tình trạng sức khỏe và mục tiêu mong muốn.
Công cụ tính chỉ số cân nặng theo tuổi, chiều cao theo tuôi, cân nặng theo chiều cao và chỉ số BMI https://YessCenter.com
